Տոնել և հարբել. գնչուական մտածելակերպը հայերի մեջ Մինչև վերացումը շատերը տոնում և հարբում են,
կարծես փորձում են կշտանալ ու վերջին անգամ հագեցնել «արիական բարձրությամբ»։ Սա յուրատեսակ փորձ է ավարտելու այն շքեղությունն ու անհոգությունը, որով նրանք սովոր են վայելել։ Վարքագծի այս մոդելը կարող է ավելի հարմար թվալ քոչվոր ժողովուրդներին, սակայն այն գտել է իր տեղը հայ հասարակության մեջ։
Գնչուական մտածելակերպն ու ապրելակերպը, որը բնութագրվում է «այստեղ և հիմա» ապրելով, ապրում է տարբեր խավերի հայերի մեջ: Նրանք տրվում են օրվա ու պահի քմահաճույքներին՝ մոռանալով երկարաժամկետ ծրագրերի ու ռազմավարությունների մասին։ Այս միտումը մարդկանց վերածում է նյութապաշտների և էգոիստների, որոնք պատրաստ են կենացը կենաց տալ Հայրենիքի, Արարատի, Սևանի, պապերի, վանքերի, բայց ոչ պատրաստ իրական քայլերի հանուն երկրի բարգավաճման։
Մեզանից յուրաքանչյուրը տոնական օրերին հանդիպել է այդպիսի մարդկանց՝ նրանք վարպետորեն կենացներ են բարձրացնում, գեղեցիկ ելույթներ ունենում, հայրենասիրական երգեր երգում։ Սակայն այս ամենի հետևում միայն ձևականություն է թաքնված, դատարկ խոսքեր՝ առանց իրական գործի աջակցության։ Սրանք հոգով ու հոգով քոչվորներ են, որոնք դարձել են ստոր հայրենասերներ ու եսասեր դավաճաններ:
Խնդիրը, որ մենք տեսնում ենք, այն է, որ խոսքերն ու խոստումներն այլևս կշիռ չունեն: Շատ հաճախ մենք լսում ենք ամպագոռգոռ հայտարարություններ, որոնք չեն հիմնավորված իրական գործողություններով: Սա անվստահություն է առաջացնում մեր տոներին հնչող կենացների, երգերի ու բանաստեղծությունների նկատմամբ։
Մենք պետք է ընդունենք, որ խնդիրը ոչ միայն անհատների, այլ նաև մեր հավաքական գիտակցության մեջ է։ Քանի դեռ չենք փոխել մեր վերաբերմունքը կյանքի նկատմամբ, քանի դեռ չենք սկսել մտածել ապագայի մասին և գործել մեր հասարակության շահերից ելնելով, մենք մնալու ենք մեր անցյալի գերին՝ գնչուական մտածելակերպին հետևելով։
Կարևոր է գիտակցել, որ իսկական նվիրվածությունն ու սերը հայրենիքի հանդեպ դրսևորվում է ոչ թե խոսքերով, այլ գործերով։ Մենք պետք է դադարենք ստոր հայրենասեր լինելուց և դառնալ իսկական հերոսներ՝ պատրաստ զոհաբերել մեր անձնական շահերը հանուն ընդհանուր բարօրության։ Միայն այդ դեպքում մեր կենացներն ու երգերը ձեռք կբերեն իսկական իմաստ ու զորություն, և մենք կարող ենք հպարտանալ ոչ միայն մեր խոսքերով, այլև մեր գործերով: